"آنچه کارگران باید در باره حقوق کار بین المللی بدانند؛"(بخش اول)

"آنچه کارگران باید در باره حقوق کار بین المللی بدانند؛"

(بخش اول)

بخشی از کارگران ایران که از آگاهی بیشتری نسبت به عموم کارگران برخوردارند، به دلیل مطالعات و آموخته های ناکافی در باره حقوق کار و بازتاب آن در مصوبات سازمان های جهانی با تردید و بدبینی های مفرط برخورد می کنند. اغلب به سابقه تشکیل این نهاد ها و روند تبیین و تصویب مصوبات آنها توجهی ندارند و یا در صورت توجه با پیش داوری هایی برپایه درک قالبی از مبارزه کارگران برای بهبود خواهی که در ذهن شان شکل گرفته است، به ارزیابی می پردازند. این برخوردهای تردید آمیز و نادرست از گذشته تا کنون به شدت بر روند پیشرفت کارگران در امر ساماندهی کسب مطالبات شان اثرات منفی به جای گذاشته است.

یکی از این نهادها سازمان بین المللی کار است که تاریخ تشکیل آن پس از پایان جنگ جهانی اول و به سال 1919 میلادی برمی­گردد. به فاصله دوجنگ ویرانگر جهانی و پس از آن جنگ ها، جنبش های اجتماعی در کشور های مختلف چنان نیرومند و تاثیرگذار شده بودند که توانستند در اساسی ترین موضوع در زندگی بشریت مهر ونشان خود را حک کنند. این اساسی ترین موضوعات عبارت بودند از صلح، حقوق کار و حقوق بشر که همگی در اسناد رسمی سازمان بین المللی کار به امضای رهبران کشور های عضو این سازمان رسیده است .

ترکیب سازمانی این نهاد از نمایندگان کارگران، نمایندگان کارفرمایان و نمایندگان دولت ها شکل گرفته است. گرچه چگونگی کمیت این ترکیب در اساسنامه  آمده است اما کیفیت آرای حاضرین در مجامع عمومی و کنفرانس ها و همایش ها همواره متاثر از میزان حضور و ترکیب نمایندگان هر یک از ذینفع ها بوده و این همان موضوعی است که در صورت درک درست از سیالیت آرای موجود می تواند به توهم و تردید ها پاسخ دهد . موضوع از این قرار است که چنانچه وزن کمی و کیفی نمایندگان کارگران (در همین جا باید تاکید کنم) نمایندگان برحق و واقعی کارگران که از سوی تشکل های مستقل و آزاد به این سازمان اعزام شوند بیشتر باشد و هرچه تعداد نمایندگان کشور هایی که در آنها دولت ها ی دموکراتیک برقرار است نیز افزایش یابد؛ هم آماج و هدف های اصلی سازمان بیشتر اجرایی خواهد شد و هم در تصویب مقاوله نامه ها آرای گرایشات عدالتخواهانه پر رنگ ترو بیشتر خواهد شد و البته عکس آن هم صادق است و تلاش دولت های سرمایه داری و تمامیت خواه در این است که باتکیه به افزایش آرای نمایندگان خود و همچنین نمایندگان کارفرمایان و وابستگان خود در نهاد های کارگری –دولتی، سازمان  بین المللی کار را از اهداف و آماج های انسانی، صلح جویانه و عدالت خواهانه اش  دور گردانند .

کارگران کشور های گوناگون برای دستیابی به اهداف و آماج هایی که در اسناد سازمان بین المللی کار آمده است، باید در دو عرصه به مبارزه جدی برخیزند. عرصه اول مبارزات ملی در راستای تحقق مقاوله نامه های بنیادین حقوق کار و انتخاب نمایندگانی آگاه برای تحقق این حقوق. تثبیت اصل آزادی فعالیت های اتحادیه ای و سندیکایی و عرصه دیگر حضور در نهاد ها و مجامع کارگری جهانی به ویژه سازمان بین المللی کار به منظور اثرگذاری در انجام اهداف و آماج این سازمان .

سوای اسناد این سازمان که عمدتا در اعلامیه کنفرانس فیلادلفیا و دیباچه اساسنامه سازمان بین المللی کار آمده است مقاوله نامه ها و توصیه نامه های این سازمان که ازسال 1919 تا کنون به تصویب رسیده اند و ثمره مبارزات کارگران سراسر جهان هستند از اهمیت بالایی برخوردارند . مصوبات سازمان بین المللی کار  بیش از 190مقاوله نامه است که مهمترین این مصوبات به عنوان "مقاوله نامه های حقوق بنیادین کار " نام گرفته اند و شامل موضوعات زیر هستند:

منع و لغو کار اجباری، مزد برابر در مقابل کار هم ارزش، منع تبعیض در اشتغال و حرفه، حد اقل سن کار و ممنوعیت کار کودکان ، حق آزادی تشکل ها و مذاکرات دسته جمعی .

این سازمان دارای اساسنامه ای است که متن اصلی آن در سال 1919 به تصویب رسیده بود و در دوره های مختلف تغییراتی در آن ایجاد شده است آخرین سند  اصلاحیه آن درسال1963به اجرا گذارده شد.

در دیباچه (پیش گفتار) اساسنامه سازمان بین المللی کار چنین آمده است:

نظر به اینکه صلح جهانی تنها برپایه عدالت اجتماعی استوار می ماند؛

نظر به اینکه بسیاری از مردم در شرایطی کار می کنند که با بیعدالتی،فقر و محرومیت همراه است و این خود چنان نارضایتی به بار می آورد که صلح و هماهنگی جهانی را باخطر روبرو می کند؛

ونظر به اینکه بهبود بعضی از شرایط کار چون: تنظیم زمان کار روزانه، و کار هفتگی ، چگونگی قراردادهای کار، مبارزه با بیکاری، تضمین مزدی در خور یک زندگی مناسب، حمایت از کارگران در برابر بیماری های عمومی یا شغلی و حوادث ناشی ازکار، حمایت از کودکان، جوانان وزنان،حمایت از مستمری بازنشستگی و از کار­ افتادگی، حمایت از منافع کارگرانی که در خارج از کشور کار می کنند، به رسمیت شناختن اصل"مزد برابر برای کار هم ارزش، به رسمیت شناختن اصل آزادی سندیکایی، سازماندهی آموزش های فنی و حرفه ای، و تدبیر های دیگر فوریت دارد؛

مسوولین بلند پایه با انگیزه انسانی و عدالت خواهی و استقرار صلح جهانی پایدار و نیز به منظور دست یابی به هدف های اعلام شده در این دیباچه ، اساسنامه سازمان بین المللی کار را تصویب می کنند.

اعلامیه فیلادلفیا سند  بین المللی در باره حقوق کار:

این سند بین المللی در باره حقوق کار دامنه بسیار گسترده ای دارد این سند نه نتها بر موازین و مقررات حرفه ای در روابط کار و تغییر آن به سود کارگران تاکید دارد بلکه به آماج و اهداف مهم دیگری که اساس زندگی بشری را از مخاطرات دور می کند؛و نوید بخش صلح و عدالت است نیز اصرار دارد. این سند برخاسته از کنفرانس عمومی سازمان بین المللی کار است .

کنفرانس عمومی سازمان بین المللی کار ، در بیست وششمین دوره از نشست های خود در دهم ماه می سال 1944 در فیلادلفیا برگزار شده بود که طی آن اجلاس، اعلامیه حاضر درباره اهداف و مقاصد سازمان بین المللی کار تصویب شد. رعایت اصول این اعلامیه در سیاست کشور های عضو ضروری اعلام گردیده است.  

یک

 کنفرانس اصول اساسی را که سازمان برپایه آن بنا شده است و به ویژه اصول زیر را مورد تایید قرار می دهد:

1-1) کار کالا نیست؛

2-1) آزادی بیان و اجتماعات شرط اساسی پیشرفت است؛

3-1) فقر در هرجا که وجود داشته باشد، خطری برای پیشرفت و شکوفایی همه است؛

4-1) در هر کشور مبارزه علیه نیازمندی باید با نیروی خستگی ناپذیر انجام گیرد و در سطح بین المللی ،با تلاش مداوم و هماهنگ پیگیری شود و در این مبارزه نمایندگان کارگران .و کارفرمایان برپایه برابری با دولت ها همکاری نمایندو آزادانه درگفتگو ها شرکت و در تصمیم های دموکراتیک در زمینه گسترش رفاه عمومی مشارکت کنند؛

دو

با اعتقاد به این اصل اعلام شده در اساسنامه سازمان بین المللی کار که:صلح پایدار را جز برپایه عدالت اجتماعی نمی توان استوار ساخت و این مهم به تجربه کاملاً ثابت شده است کنفرانس تایید می کند:

1-2) همه افراد بشر، از هر نژاد و مذهب یا جنسیت حق دارند در کمال آزادی و مناسب با شئون انسانی و در امنیت اقتصادی و با برخورداری از فرصت های برابر برای پیشرفت مادی و معنوی خود بکوشند؛

2-2) هدف اصلی هر سیاست ملی و بین المللی باید ایجاد شرایطی برای دستیابی به این مقاصد باشد؛

3-2) همه سیاستها و تدبیرهایی که درسطح ملی و بین المللی به ویژه در زمینه های اقتصادی و مالی اتخاذ می شوند باید از این نظر مورد بررسی قرار گیرند که تاحد ممکن در رسیدن به این اهداف اساسی سودمند باشند نه اینکه مانعی در راه دستیابی به آن ها گردند؛

4-2) سازمان بین المللی کار وظیفه دارد همه سیاست ها وتصمیم گیری های اقتصادی و مالی که درسطح بین المللی اتخاذ مش شوند از نظر رعایت این هدف اساسی مورد بررسی قرار دهد؛

5-2) سازمان بین المللی کار در انجام وظایفی که به عهده دارد می تواند با درنظر گرفتن همه عوامل اقتصادی و مالی مربوط ، مقرراتی را که مناسب می داند در مصوبه ها وتوصیه های خود بگنجاند؛

سه

کنفرانس رسما سازمان بین المللی کار را موظف می داند تا در تحقق برنامه های خاصی که در زیر می آیند با ملل مختلف جهان همکاری کند:

1-3) تامین اشتغال کامل و بالا بردن سطح زندگی؛

2-3) اشتغال کارگران به کارهایی تا آنان بتوانند از اینکه همه مهارت ها و دانش خود را به بهترین شکل برای رفاه عمومی به کار برند، احساس رضایت کنند؛

3-3) برای دستیابی به این هدف فراهم کردن امکانات آموزش حرفه ای و تسهیل ارتقای شغلی کارگران از جمله برای اشتغال  ضمانت شده برای کارگران مهاجر و مقیم برای تمامی کارگران،

4-3) فراهم کردن همه امکانات برابر برای برخورداری همه کارگران از ثمرات سودمند پیشرفت از جمله در زمینه مزدو بهره وری و ساعت کار روزانه  و سایر شرایط کاری و تضمین حد اقل معیشت مناسب برای همه کسانی که کار می کنندو به حمایت نیاز دارند ؛

5-3) به رسمیت شناختن جدی حق مذاکره دسته جمعی و همکاری کارگران و کارفرمایان برای بهبودسازمان تولید و نیز مشارکت کارگران و کارفرمایان در تدوین و اجرای سیاست های اقتصادی و اجتماعی ؛

6-3) گسترش مقررات تامین اجتماعی به منظور تضمین در آمد و تامین مراقبت های کامل  پزشکی برای همه کسانی که به این حمایت ها نیاز مندند؛

7-3) حمایت جدی از زندگی و تندرستی کارگران در همه مشاغل؛

8-3) حمایت از کودکان و مادران؛

9-3) تامین تغذیه و مسکن مناسب و  تسهیلات برای اوقات فراغت و امکانات فرهنگی؛   

10-3) تامین فرصت های برابر در زمینه های آموزشی و حرفه ای؛

چهار

با اعتقاد بر این­که برای  دستیابی به اهداف این اعلامیه بهره مندی بهتر و همگانی از منابع تولید در جهان ضرورت دارد و نیز با این اعتقاد که تحقق  این امر از راه تدابیر و اقدامات موثر در سطح ملی و بین المللی امکان پذیر است ، به ویژه با اتخاذ تدبیرهایی در جهت گسترش تولیدو مصرف ،احتراز از نوسانات شدید اقتصادی و فراهم کردن موجبات پیشرفت های اقتصادی و اجتماعی در مناطق که کمتر رشد داشته اند، و نیز طرح هایی در زمینه تثبیت بیشتر قیمت های جهانی مواد اولیه و محصولات ونیز با افزایش مستمر بازرگانی جهانی  کنفرانس قول می دهد که سازمان بین المللی کار با همه سازمان های بین المللی که مسوولیت اجرای بخش هایی از این رسالت عظیم  به ویژه در زمینه بهداشت،آموزش و بهبود زندگی انسان ها را عهده دار می شوند ،اعلام همکاری می کند؛

پنج

کنفرانس تاکید دارد که اصول یاد شده در این اعلامیه برای تمام مردم جهان اعم از کشورهایی که به استقلال نرسیده اند یا به حاکمیت ملی دست یافته اند، به مثابه بخش جدایی ناپذیر جهان متمدن،کاملا قابل اجرا است گر چه در شیوه های اجرای آن باید سطح رشد اجتماعی و اقتصادی هر ملت را باید در نظر داشت.

_کوشش می کنم تا جهت دستیابی آسان فعالان کارگری به مصوبات بین المللی در باره حقوق کار (مقاوله نامه ها ، پیمان نامه ها و توصیه نامه های نهاد های بین المللی ) این اسناد را  در این صفحه بیاورم . از همه کسانی که در این راه از طریق بازنمایی این صفحه و رساندن مطالب آن به دست کارگران و زحمت کشان و مشارکت در این هم آموزی با من همراه می شوند صمیمانه سپاسگزارم.